لاهیجان

امه لاجؤن ایته مئن پوشتأ مؤنس . .

لاهیجان

امه لاجؤن ایته مئن پوشتأ مؤنس . .

چهل منبر

دربعضی از شهرستان ­های گیلان در شبِ پیش از دهمِ محرّم (عاشورا)، یعنی بعد از اذان مغربِ نهم محرّم(تاسوعا)،

مراسمی برگزار می شود که لاهیجان ازمراکز اصلی آن است.

نام این مراسم «چهل منبر» است.

در این مراسم، خانواده هایی که درمنازلشان روضه­ ی سالانه برگزار می شده ومی شود، «منبر»ی را که برآن روضه خوانده می شود، به جلویِ درب خانه منتقل می کنند. در «نمکار/نمکیار/ نمیار» (که ظرفی سفالی ست و در زندگی روزمرّه، موادّغذایی مورد نظر را در آن می سابند)، خاک می ریزند و آن را روی منبر قرار می دهند و یک عدد شمع، درون نمکار روشن می کنند. در کنار این ها، یک ظرف برنج نیز روی منبر قرار می دهند.

بعد از اذان مغرب، افراد صاحب نذر با در دست داشتنِ شمع و خرمایی که تهیّه کرده اند، و با نیّتِ برآورده شدنِ خواسته­ شان، به سمت مسیرهایی که ممکن است در آنها منبر وجود داشته باشد، حرکت می کنند.

در واقع، فلسفه ­ی وجودی این مراسم را می توان «درخواست برآورده کردن نذر، ازکسانی که برمنبرها  در رثایشان، روضه خوانده می شود» دانست.

در قدیم، بسیاری با پای برهنه به این مراسم می رفتند و در حال حاضر نیز، برخی اقدام به این کار می کنند.

افراد، در کوچه ها ومسیرهایی که تاریکی­ شان با نور شمع ها روشن شده است، راه می روند. بر سرِ هر منبر، شمعی روشن می کنند، مشتی برنج بر می دارند و یک عدد خرما، به جای آن قرار می دهند.

این کار، چهل بار تکرارمی شود (چهل شمع، بر چهل منبر،روشن می شود) و بر سرِ هر منبر، افراد، در دل، برآورده شدنِ نذرشان را طلب می کنند.

در واقع، روشن کردن شمع، و قراردادنِ خرما، به جای برنجی که برداشته می شود را می توان، سهیم کردنِ صاحب­خانه در ثواب عمل دانست.

و اینکه: در صورتِ صاحب­ نذر بودنِ صاحب­ خانه، خواسته ی او نیز، برآورده شود.

در پایان، افراد به خانه های خود باز می گردند و مقدار برنجی را که جمع شده است، در غذایشان مورد استفاده قرار می دهند، تا از برکات آن بهره مند شوند. صاحب­ خانه ها نیز«نمکار» را در جایی مشخّص برای مراسم سال آینده قرار می دهند وخرمای روی منبرها را با نیّتِ برآوری نذرشان، مصرف می کنند.

به طوریقین، این مراسم، ابتدا در مناطق شرق گیلان(خصوصن لاهیجان، که مرکزِ حکومتی بیه­ پیش بوده است) پاگرفته، و سپس در دورانِ جدیدتر در سایر مناطق رواج یافته است. زیرا در قدیم، مناطق شرق وجنوب­شرق گیلان، محل اصلی سکونت و تراکمِ علویان و شیعیان بوده اند، و برگزاریِ چنین مراسمی، بیشتر در فرهنگ شیعه رواج دارد.

جایگزینی «برنج» و«خرما» در این مراسم را می توان صورتی نمادین از مبادله ­ی فرهنگ زندگی نیز، در نظر گرفت. که؛ «برنج»، محصول اصلی ساکنان جلگه ­ی گیلان است و «خرما» محصول اصلی مناطق زندگی امامان شیعه.

 

درپایان،نکته ­ی مهمی که نباید فراموش کرد، اینکه: این مراسم، اگرچه از فرهنگ و اعتقاداتِ شیعه نشأت گرفته، امّا بر پایه و تحتِ تأثیرِ کامل فرهنگ مردمِ بومی گیلان، به شکلِ موجود درآمده است!

 

 

در بالا کلّیّات و پایگاه فرهنگی و تاریخی این مراسم بیان شد. «چهل منبر» درحال حاضر، بر پایه ­ی کلّیّات بالا، با  نکات جزئی که در زیر ذکر می شود، در شهر های مختلف گیلان برگزار می گردد:

* بسته های 40 تاییِ شمع وخرما، در بازارموجود است.

* کمتر می توان نشانی از «منبر» و «نمکار» جلویِ درب خانه ها پیداکرد،و از وسایل مختلفی برای برپاییِ «جایگاه روشن کردنِ شمع» استفاده می شود.

* زمینه های ذهنی اجتماعی نیز، با زمینه های مذهبی مراسم افزوده شده اند.

 

 

 

نظرات 6 + ارسال نظر
soliman پنج‌شنبه 5 خرداد‌ماه سال 1390 ساعت 07:20 ب.ظ

فروشگاه کامپیوتر و لپتاپ رزپارسیان لاهیجان
لطفا لینک سایت من رو هم اضافه نمائید.
www.roseparsian.blogfa

مهدی چهارشنبه 13 مهر‌ماه سال 1390 ساعت 09:45 ق.ظ http://www.icbim.blogfa.com


سلام...

زنگ اول تفریح
بابا دندان دارد ولی نان ندارد که بخورد...

ارادتمند شما

صادی سه‌شنبه 15 فروردین‌ماه سال 1391 ساعت 02:35 ب.ظ http://www.choshal.blogfa.com

سلام دوست عزیز
وب پرمعنا و جالبی داری
خوش حال میشم به وبلاگم سر بزنی
درباره روستای چوشله
نزدیکی لاهیجان
choshal.blogfa.com
لینکت میکنم
خوش حال میشم لینکم کنی
بای

سحرخیز شنبه 2 اردیبهشت‌ماه سال 1391 ساعت 03:10 ب.ظ http://www.safkar.blogfa.com

سلام وب جالبی داری
خواستی منو با اسم صافکار لاهیجان لینک کن
بعد خبرم کن
البته اگه بخوای مییتونی تو وبم باهام به صورت اتوماتیک تبادل لینک کنی
منتظرم

پرنیان شنبه 23 دی‌ماه سال 1391 ساعت 08:49 ب.ظ

کاش امروزه این رسم خالی از اخلاص و تقوای اولیه ش نمیشد
درواقع اینروزا فقط اسمش مونده

دوستداران تالش ( آستارا ) شنبه 28 اردیبهشت‌ماه سال 1392 ساعت 01:00 ق.ظ http://www.talesh-iran.blogfa.com

(( سخنی با تالشان ))

(( پیشرفت یک منطقه و پاسداری از ارزش های آن ))

استان تالش یا صدا و سیمای تالش ؟



برای نمایش آواتار خود در این وبلاگ در سایت Gravatar.com ثبت نام کنید. (راهنما)
ایمیل شما بعد از ثبت نمایش داده نخواهد شد